Instrumenty

Fortepian

Słowo fortepian wywodzi się z języka włoskiego, wyraz podzielić można na dwie części: piano (cicho) oraz forte (głośno).

Fortepian jest instrumentem muzycznym należącym do grupy chordofonów klawiszowych, uderzanych. 
Duże możliwości tego instrumentu pozwalają na szerokie jego zastosowanie i otwierają przed pianistą ogromne pole do popisu. Może on występować jako solista, albo z towarzyszeniem orkiestry. Fortepian odgrywa także dużą rolę w muzyce popularnej i jazzie, jako instrument solowy lub towarzyszący. Fortepian cieszy się nie tylko popularnością wśród osób zainteresowanych muzyką klasyczną, ale także w muzyce współczesnej. Obecnie zaobserwować można powrót do starych tradycji związany z włączeniem głosu fortepianowego do muzyki rockowej, czy popu, co utwierdza tylko jego sławę i nieśmiertelność.

Słowo skrzypce pochodzi od włoskiego violino.  Skrzypce to instrument strunowy smyczkowy
o dużych możliwościach kolorystycznych, artykulacyjnych i dynamicznych.

Cztery struny strojone na dźwięki g, d, a, e umożliwiają uzyskanie powyżej czterech oktaw. Skrzypce przybrały obecną estetyczną i delikatną postać w XVII w. i są do dziś jednym 
z najpopularniejszych instrumentów solowych; w wielokrotnej obsadzie wchodzą jako najważniejszy instrument w skład orkiestry symfonicznej i wielu innych zespołów orkiestrowych 
i kameralnych.

Wiolonczela (wł. wioloncello) to instrument smyczkowy, który powstał w XVI w. 
z odmiany wioli.

Cztery struny strojone w kwintach C, G, d, a umożliwiają osiągnięcie skali prawie czterech oktaw. 
Na wiolonczeli gra się w pozycji siedzącej, opierając o podłogę instrument trzymany między kolanami. 
Barwa dźwięku jest soczysta, bardzo śpiewna. Wiolonczela nie tylko wchodzi w skład orkiestr smyczkowych i symfonicznych w wielokrotnej obsadzie oraz zespołów kameralnych. Jest również cenionym instrumentem solowym.

Kontrabas (wł. contrabasso) to największy instrument smyczkowy o najniższej skali; 
ma cztery lub pięć strun (C), E, A, D, G.

Wchodzi w skład orkiestr symfonicznych i kameralnych. Pudło rezonansowe w górnej części wydłuża się i przechodzi bezpośrednio w krótką szyjkę zakończoną ślimakiem, z szerokimi boczkami i płaską płytą dolną, załamaną daszkowo ku górze, wzmocnioną od wewnątrz czterema listwami poprzecznymi. Dla ułatwienia naciągu strun kołki strunowe zastąpione są specjalnymi maszynkami (kółka zębate). Przy grze kontrabas stawia się pionowo na krótkiej nóżce.

Słowo gitara wywodzi się z języka włoskiego (chitarra). Gitara to instrument strunowy szarpany pochodzenia arabskiego, używany do akompaniamentu lub jako instrument solowy.

Występuje w trzech odmianach:
1. gitara włoska sześciostrunowa,
2. gitara rosyjska siedmiostrunowa,
3. gitara hawajska o stroju włoskim.

Flet (wł. flauto) to instrument dęty drewniany z grupy aerofonów, z bocznym otworem służącym do zadęcia, o wysokiej skali, dużych możliwościach technicznych i znacznej ruchliwości.

Istnieją dwa podstawowe rodzaje fletów: flet poprzeczny (fletrowers, flauto trawerso) i flet podłużny, dzióbkowy (flute a bec, Blockflote). Odmianą fletu poprzecznego jest flet piccolo. Flet poprzeczny ma barwę miękką i łagodną w dźwiękach niskich, wyrazistą i ostrą w wysokich. Stosowany jest jako instrument solowy, w utworach orkiestrowych powierza mu się partie melodyczne i figuracyjne.

Klarnet (wł. clarinetto) to instrument dęty drewniany z grupy aerofonów; skonstruowany na przełomie XVII i XVIII w. o ciepłej i soczystej barwie, ciemniejszej w niskich rejestrach, jaśniejszej
i wyraźniejszej w wysokich.

Drewniana, cylindryczna rura zakończona z jednej strony lekko rozszerzającą się czarą głosową,
z drugiej – płasko ściętym “dziobem”, do którego przylega stroik pojedynczy. Rozwinięty system klap wpływa na duże możliwości techniczne. Najczęściej używa się klarnet w stroju A , B i C, 
w zespołach
i orkiestrach oraz jako instrument solowy.

Trąbka (wł. tromba) to mały instrument dęty blaszany z grupy aerofonów, o barwie jasnej, metalicznej o najwyższej skali w grupie instrumentów blaszanych.

Wąska cylindryczna rura metalowa zwinięta w formę zbliżoną do prostokąta, zakończona u wlotu ustnikiem kociołkowatym, u wylotu wydłużoną czarą głosową. Wewnątrz pętli znajdują się 3 rurki różnej długości, które można włączyć w obwód instrumentu. Przez naciskanie wentyli i zmianę sposobu zadęcia wydobywa się z trąbki pełną skalę chromatyczną. Siłę dźwięku potęguje podniesienie wylotu instrumentu do góry, natomiast zastosowanie tłumika wycisza brzmienie.
Trąbka używana jest w różnych odmianach, zwykle w stroju B lub Es, jako instrument solowy 
i orkiestrowy.

Waltornia – róg (wł. corno) to instrument dęty blaszany z grupy aerofonów ustnikowych,
o miękkiej, głębokiej barwie.

Róg dzisiejszy powstał z naturalnego rogu zwierzęcego drogą stałych ulepszeń. W I połowie XIX w. otrzymał mechanizm wentylowy. Długa wąska koniczna rura zwinięta trzykrotnie w okrąg, rozszerzająca się gwałtownie u wylotu w charakterystyczną czarę głosową. W wewnętrznej części okręgu znajdują się trzy dodatkowe rurki, które włączane za pomocą wentyli dają możliwość wydobycia z rogu wszystkich dźwięków skali chromatycznej. Barwę rogu można zmieniać przez częściowe zatykanie czary głosowej lub przez stosowanie tłumika.

Mimo metalowej konstrukcji jest zaliczany do grupy instrumentów dętych drewnianych. Posiada charakterystyczną barwę dźwięku oraz duże możliwości techniczno-wykonawcze.

Został wynaleziony w 1840 roku, a opatentowany w 1846 roku przez belgijskiego konstruktora instrumentów Adolfa Saxa, od którego nazwiska pochodzi nazwa instrumentu. W krótkim czasie saksofon zdobył niezwykłą popularność, która trwa nieprzerwanie do dziś. Rodzinę saksofonów tworzy 7 jego odmian: saksofon sopraninowy, saksofon altowy, tenorowy, barytonowy, basowy
i kontrabasowy. Już od samego początku saksofon spotkał się z wielkim zainteresowaniem kompozytorów (zwłaszcza francuskich), którzy napisali na ten instrument wielką liczbę utworów orkiestrowych, solowych i kameralnych.
W początkach XX wieku saksofon wszedł w skład większości orkiestr tanecznych i dętych. Niekiedy pojawia się w składzie orkiestry symfonicznej. Prawdziwą karierę zrobił w muzyce jazzowej jako instrument solowy oraz wchodząc w skład big-bandów i mniejszych zespołów tanecznych.

Akordeon jest perkusyjnym instrumentem stroikowym, zawieszanym podczas gry na piersiach za pomocą pasów, złożony z mechanizmu dyskantowego, mechanizmu basowego i miecha. Prąd powietrza zgęszczonego przez ręcznie poruszany miech, uderzając w metalowe stroiki, wywołuje dźwięk. Klawiatura obsługiwana jest prawą ręką i służy zwykle do wykonywania melodii, palcami lewej ręki naciska się zgrupowane według kolejnych tonacji guziki. 
Nowsze akordeony mają od kilku do kilkunastu rejestrów, umożliwiających zmianę barwy 
i charakteru brzmienia. Akordeon jest instrumentem solowym, wchodzi również w skład orkiestr rozrywkowych i tanecznych.

Perkusja (z łac. percusssio = uderzenie) to instrumenty, w których wzbudzenie drgań wibratora odbywa się przez uderzenie.

W skład instrumentów perkusyjnych w naszej szkole wchodzą: ksylofon, wibrafon, kotły, talerze, werbel, dzwonki klawiszowe.